AIDS ကာကြယ္ေဆးအတြက္ ေအာင္ျမင္မႈ ပထမ ေျခလွမ္း

photos by REUTERS

အစိုးရထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သိပၸံပညာရွင္အမ်ားစုဟာ ဒီကမၻာေျမအတြင္းမွာ လူသားေတြကို ၿခိိမ္းေျခာက္အႏၲရာယ္ျပဳေနတဲ့ AIDS ေရာဂါကပ္ဆိုးကို ဘယ္လိုသ႑ာန္နဲ႔ ကာကြယ္မႈေတြျပဳလုပ္ရမ လဲဆိုတဲ့ စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ထုိင္းႏိုင္ငံရဲ႕သုေသသန ကြင္းျပင္ႀကီးမွာ လူသားသံုးဦးကို ေလ့လာ စမ္းသပ္ရင္း HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကို ကာကြယ္ဟန္႔တားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သုေသသီေတြရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အ ရေတာ့ လက္ငင္းအသံုးျပဳဖို႔ရာအတြက္ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူးလို႔ဆိုထားေပမယ့္လို႔ ၂၆ ႏွစ္ဆိုတဲ့ ကာလရွည္ၾကာတဲ့တိုင္ေအာင္ AIDS ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကုိ တစိုက္စိုက္မတ္မတ္ ႀကိဳးစားရွာေဖြျခင္းရဲ႕ ရလဒ္လို႔ ပဲ ေျပာရမယ္ထင္တယ္။ သိပ္မၾကာခင္ အခ်ိန္ကေတာင္ သိပၸံပညာရွင္အေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီေရာဂါကပ္ ဆိုးကို ကာကြယ္ဖို႔ရာအတြက္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ေတာင္ ေတြးထင္ထားခဲ့ၾကတာ။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႔ႀကီးနဲ႔ ကမၻာ့ကုလသမဂၢမွ UNAIDS ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္မ်ားစြာ ထဲက ဒီေရာဂါကို ထိထိေရာက္ေရာက္ကာကြယ္ခ်င္ခဲ့ေပမယ့္ မျဖစ္ႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္ အခုလိုမ်ဳိး ေတြ႔ရွိ ခ်က္အသစ္ဟာ သုေသသနနယ္ပယ္အတြက္ လိုလားတဲ့ ပန္းတိုင္ေရာက္ဖို႔ရာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ တစ တစ ပိုမိုနီးကပ္လာတယ္လို႔ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ဒါဟာ ကမၻာ့ေဆးပညာ ေလာကအတြက္ေတာ့ တ ကယ့္ကိုႀကီးမားတဲ့ အေျပာင္းလဲျဖစ္ရပ္ႀကီးလု္ိ႔ အေမရိကန္ စစ္ေဆးသိပၸံခြဲစိတ္ေရးဌာနမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အဲရစ္စကူးေမကာ ကေျပာခဲ့သည့္အျပင္ ဒီေဆးသိပၸံမွ ကမၻာ့ကပ္ေဘးေရာဂါႀကီးျဖစ္တဲ့ AIDS ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးအတြက္ သုေသသနျပဳဖို႔ရာ ေထာက္ပံံ့ကူညီမႈျပဳမယ္လို႔ဆိုထားပါတယ္။ HIV ေရာဂါကာ ကြယ္ဖို႔ရာအတြက္ သိပၸံပညာရွင္ေတြစုစည္းၿပီး နည္းလမ္းရွာေဖြခဲ့ၾကတဲ့ အထဲမွာ ဒါဟာပထမဆံုး အ ႀကိမ္ျဖစ္တယ္။ မဟာဗ်ဴဟာအရ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ကာကြယ္ေဆးအတြက္ သုေသသနျပဳလုပ္ ၾကရာမွာ အသြင္မတူတဲ့နည္းလမ္းေတြကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသလို အေစာပိုင္းကာလေတြတုန္းက တသီးပုဂၢ လိကဆန္ဆန္ ေလ့လာစမ္းသပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြကဆိုထားပါတယ္။ အသြင္သ႑ာန္ မ တူတဲ့ HIV ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရသူ ၃၁% ေက်ာ္ခန္႔ကို ဒီစမ္းသပ္မႈအတြက္ စိတ္ပါ၀င္စားတက္ႂကြသူ ၁၆,၀၀၀ ေက်ာ္ ဦးေရကို သုေသသနျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ဗန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာအဂၤါေန႔က သုေသ သီေတြက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ဆံုးခန္းတိုုင္သည့္ ရလဒ္မဟုတ္ေသာ္ျငားလည္း ဒီေရာဂါကာကြယ္ဖို႔ ရာအတြက္ ထိေရာက္ၿပီးစိတ္ခ်ရသည့္ ပထမဦးဆံုး အေထာက္အထားျဖစ္ေၾကာင္း သုေသသနအတြက္ ဦးေဆာင္ကူညီေနသူ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ျဖစ္သူ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဂ်႐ုမ္းကင္ ကေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ဒီ ေတြ႔ရွိခ်က္အေပၚ အေျခခံၿပီး AIDS ေရာဂါကာကြယ္ေဆးအတြက္ ပိုမိုထိေရာက္ၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ သု ေသသနဆိုင္ရာအသစ္ေတြ ထြက္ေပၚလာႏိုင္တယ္လို႔ ဒီေလ့လာမႈအတြက္ ပူးေပါင္းတာ၀န္ယူ ေထာက္ ပံ့ကူညီေပးေနတဲ့ National Institute of Allergy and Infectious Diseases မွ ညႊန္ၾကားေရး မွဴးျဖစ္သူ ေဒါက္တာအန္ေတာ္နီဖာအူစီ ကေတာ့ အေကာင္းျမင္႐ွဳေထာင့္ကေန သံုးသပ္ေျပာဆုိသြား တယ္။ လားရာပြင့္သြားတဲ့အတြက္ ျမင္ကြင္းက်ယ္သြားၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပန္းတုိင္ကိုပါ ခပ္ေရးေရးျမင္ ေနရလို႔ အတူလက္တြဲၿပီး သုေသသနဆိုင္ရာ အသစ္ေတြ႔ရွိခ်က္ကို ေဖာ္ထုတ္ၾကဖို႔ကို ပါတိုက္တြန္း သြားတယ္။

လာမည့္ရက္သတၱပတ္အတြင္း နယူးေရာက္ၿမိဳ႕မွာ သုေသသီေပါင္းမ်ားစြာအျပင္ ကာကြယ္ေဆးအ တြက္ ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္ေနသူေတြနဲ႔ ဒီစီမံကိန္းအေပၚထဲထဲ၀င္၀င္ ေထာက္ပံ့ကူညီမယ့္ အလွဴရွင္ ေတြ၊ AIDS ေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သုေသသနလုပ္ေနတဲ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြ၊ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔အ စည္း၊ ေငြေၾကးဆိုင္ရာေထာက္ပံ့တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ပမာဆိုရေသာ္ ဘီလ္ နဲ႔ မလင္းဒါဂိတ္ ေဖာင္ေဒး ရွင္းလိုမ်ဳိး၊ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္ေတြဟာ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေတြ႔ ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ရွိတယ္လို႔ ကမၻာ့ HIV ကာကြယ္ေရးအဖဲြ႔မွ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ေဒါက္တာ အဲလန္ ဘားန္စတိန္းက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒီေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမွာ ထုိင္းစစ္ဖက္ဆိုင္ရာေဆးသိပၸံနဲ႔ တ သီးပုဂၢလိက သိပၸံပညာရွင္ေတြပါ တက္ေရာက္ၾကလိမ့္မယ္။ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာရွိတဲ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဒီေအာင္ျမင္မႈအေပၚ ခ်ီးက်ဴးေထာပနာ ျပဳၾကတယ္။

၁၉၈၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြထဲက AIDS ေရာဂါကာကြယ္ေဆးအတြက္ ၁၀ ႏွစ္အခ်ိန္ယူလုပ္ေဆာင္ မယ္ဆို တဲ့ အသံေတြကို က်ေနာ္တို႔ ၾကားေနခဲ့ၾကရတယ္။ ဘ၀တေလွ်ာက္လံုးမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ခံစားမိတာ ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚကိုေရာက္ ေနၿပီလို႔ Access Project မွာတာ၀န္ယူ လုပ္ ေဆာင္ေနတဲ့ ကုိလံဘီယာ တကၠသိုလ္မွ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူအျဖစ္နဲ႔ ရ၀မ္ဒါႏိုင္ငံ AIDS ေရာဂါကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး ဌာနမွာပါ ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးေနသူ ဂ်ဳိးစ္႐ူဇင္ ကေျပာပါတယ္။

ထိုုင္းျပည္သူ႔က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဒီေလ့လာမႈအတြက္ လမ္းညႊန္မႈေတြေပးခဲ့သလိ္ု အေမရိကန္ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာကလည္း ထိုင္းအစိုးရနဲ႔ ႏွစ္ရွည္လမ်ားပူးတြဲၿပီး ကာကြယ္ေဆးနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ စမ္းသပ္မႈ မ်ားျပဳလုပ္ျခင္း၊ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာ၀န္ထမ္းမ်ားနဲ႔ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရာ ျပည္သူလူထုကို ကာကြယ္ဖို႔ရာ အ တြက္ အတူပူးတြဲၿပီး ေဆးဖက္ဆိုင္ရာ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြက္ ေတာ့ HIV ဟာ အဓိကျပႆနာတရပ္လိုျဖစ္ေနေတာ့ ေလ့လာဖို႔ရာအတြက္ ဖိအားတရပ္ေပးသလို ျဖစ္ေနတာေပါ့၊ ဒီလုိဆိုလိုက္လို႔ အေမရိကန္၊ အာဖရိက ဒါမွမဟုတ္မသိမျမင္ႏိုင္ရတဲ့ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေထာင့္တေနရာမွာ ရွိေနတဲ့ေရာဂါကို ကာကြယ္ဖို႔ရာအတြက္ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ အေတာ္ေလးကို စိတ္ဖိဆီးမႈ ေ၀ဒနာကို ခံစားေနၾကရရွာတယ္။

ကာကြယ္ေဆးဆုိင္ရာ အကူအညီေပးမႈဟာ အဆိုးအေကာင္းလို႔ဆိုရမဲ့ ပါးလႊာတဲ့ျခားနားမႈေၾကာင့္ အ ေတာ့္ကို အႏၲရာယ္နဲ႔နီးကပ္တယ္ လို႔ဆုိရမယ္။ UNAIDS ရဲ႕ခန္႔မွန္းတြက္ဆခ်က္အရ တကမၻာလံုး အ တိုင္းအတာနဲ႔ဆိုရေသာ္ ေန႔စဥ္လူ ၇,၅၀၀ ခန္႔ဟာ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံေနရၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္အတြင္း AIDS ေရာဂါေၾကာင့္ လူႏွစ္သန္းဟာ အသက္ဆံုး႐ွဳံးခဲ့ၾကရတယ္။ Prime-boost ဆိုတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈအ တိုင္း နည္းလမ္းႏွစ္သြယ္နဲ႔ ေရာဂါကာကြယ္ေဆးကို စမ္းသပ္ေလ့လာရာ ပထမနည္းျဖစ္တဲ့ အစကနဦး ထဲက ခုခံႏိုင္စြမ္းမရွိ တဲ့ နည္းလမ္းသံုးၿပီး HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကိုတုိက္ခိုက္ျခင္းနဲ႔ ဒုတိယနည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ အင္အားအလံုအေလာက္ရွိၿပီးမွ တုန္႔ျပန္တိုက္ခိုက္ နည္းေတြနဲ႔ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ပါတယ္။

ALVAC ကို ေရာဂါရွာေဖြေရးနဲ႔ ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရးကုမၸဏီႀကီးျဖစ္တဲ့ ဆာႏိုဖီပါစတီအာ က ျပင္သစ္ လူမ်ဳိးေဆး၀ါးကၽြမ္းက်င္သူ ဆာႏိုဖီ အာဗင္တီစ္မွေဖာ္စပ္သလို AIDSVAX ကိုေတာ့ VaxGen ကုမၸဏီ ႀကီးမွ အစျပဳၿပီးတုိးတက္ေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့ သလိုအခုေန အခါမွာေတာ့ VaxGen က ၀န္ထမ္းတခ်ဳိ႕ဟာ လူမႈေရးဆို္င္ရာလုပ္ငန္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းၿပီး ကမၻာ့ေနရာအႏွံ႔အျပားက ကူးစက္ေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုးမႈ ျပႆနာေတြကို ကူညီေျဖရွင္းေပးေနတယ္။ ALVAC ကို ကေနရီငွက္ရဲ႕ဆစ္ဖလစ္ေရာဂါဗိုင္းရပ္စ္ပိုးမွ အသြင္ေျပာင္းၿပီး အသံုးျပဳထားတာျဖစ္သလို လူ႔အသက္အႏၲရာယ္ကိုေတာ့ ထိခိုက္မႈတစံုတရာမရွိႏိုင္ ေပမယ့္လို႔ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ HIV ဗီဇမ်ဳိးေစ့ေတြဆီကို သယ္ေဆာင္ကူးေျပာင္းၿပီးေပါင္းစပ္ေစ တယ္။ AIDSVAX က်ေတာ့ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးရွိတဲ့ မ်က္ႏွာျပင္တ၀ိုက္မွာ ဇီ၀ေဗဒ အင္ဂ်င္နီယာနည္းနဲ႔ အသြင္ေျပာင္းလုပ္ေဆာင္တယ္။ ဒီေရာဂါကာကြယ္ေဆးဟာ ဗိုုင္းရပ္စ္အကုန္လံုးကို မကာ ကြယ္ႏိုင္ သလို ေသဆံုးျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ရွင္သန္ျခင္းနဲ႔ HIV ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ရယ္လို႔ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။

ဒီေလ့လာစမ္းသပ္မႈမွာ ေရာဂါကူးစက္မႈေၾကာင့္ HIV အႏွဳတ္လကၡဏရွိသူ အသက္ ၁၈ မွ ၃၀ ႏွစ္အ တြင္းရွိ ထုိုင္းအမ်ဳိးသားနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေရာေႏွာၿပီးစမ္းသပ္စစ္ေဆးပါတယ္။ တ၀က္ကိုေတာ့ အ စကနဦးထဲက ခုခံႏိုုင္စြမ္းမရွိတဲ့ နည္းလမ္းအတိုင္း ALVAC ေဆးေလးခြက္စာေသာက္သံုးေစၿပီး က်န္တ ၀က္ကိုေတာ့ ဒုတိယနည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ အင္အားအလံုအေလာက္ရွိၿပီးမွ တိုက္ခိုက္တဲ့ AIDSVAX ေသာက္ေဆးႏွစ္ခြက္စာနဲ႔ ေျခာက္လေက်ာ္ၾကာေအာင္စမ္းသပ္သလို တျခားက်န္ရစ္သူေတြကိုေတာ့ ဟန္ျပအေနျဖင့္သာ တုိက္ေကၽြးေစတယ္။ ဒီေလ့လာစမ္းသပ္မႈ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ၿပီးဆံုးမယ္ဆိုတာက ေတာ့ ဘယ္သူတဦးတေယာက္မွ မသိၾကပါဘူး။ ေစတနာ့၀န္ထမ္းအေနနဲ႔ ၀င္ေရာက္ေလ့လာမႈျပဳေတြ ကိုေတာ့ သုေသသနမျပဳလုပ္ခင္ကတည္းက ကာကြယ္ေဆးအတြက္ စမ္းသပ္ျပဳလုပ္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ႀကိဳ တင္အသိေပးေျပာၾကားထားတာေတြေတာ့ရွိပါတယ္။ ကိုယ္စီတိုင္းကို ကြန္ဒံုးေပးထားျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံ မႈနဲ႔ သက္ဆိုင္ေသာ ပညာေပးလုပ္ေဆာင္ျခင္းမ်ားအျပင္ လိင္မွတဆင့္ ေရာဂါကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏိုင္ေၾကာင္းနဲ႔ HIV ေရာဂါအတြက္ ေျခာက္လၾကာ စမ္းသပ္လုပ္ေဆာင္မည့္ အေၾကာင္းသတိေပးေျပာၾကားမႈေတြ ရွိပါ တယ္။ မည္သူမဆို ေရာဂါကူးစက္မႈတစံုတရာရွိခဲ့ပါက ေဆး၀ါးကုသခံယူဖို႔ရာအတြက္ အခမဲ့၀န္ေဆာင္ မႈေပးမွာျဖစ္တယ္။ HIV ပိုးအတြက္စမ္းသပ္စစ္ေဆးသူအားလံုးဟာ သံုးႏွစ္အတြင္း ေျခာက္လတခါ လုပ္ ေဆာင္မွာျဖစ္ၿပီး ကာကြယ္ေဆးသက္တမ္းကာလဟာ ကုန္ဆံုးမွာျဖစ္တယ္။

ရလဒ္
ကူးစက္မႈအသစ္အရထြက္ေပၚလာတဲ့ ရလဒ္ကေတာ့ ကာကြယ္ေဆးလက္ခံရရွိသူေတြဟာ ၅၁ မွာ ၈,၁၉၇ ထြက္ေပၚလာၿပီး ဟန္ျပ ေဆးတိုက္ေကၽြးမႈကို လက္ခံရသူေတြရဲ႕ ရလဒ္ကေတာ့ ၇၄ မွာ ၈,၁၉၈ ပဲျဖစ္တယ္။ ကာကြယ္ေဆးသံုးစြဲတဲ့ အစုအဖြဲ႔ဟာ ကူးစက္မႈ ႏႈန္းထားေအာက္ ၃၁% ဆိုတဲ့ရလဒ္ ထြက္ ေပၚလာသလိ္ု ပါ၀င္သူႏွစ္ဦးကေတာ့ ေရာဂါကူးစက္ခံရမႈေၾကာင့္ေသဆံုးသြားရရွွာတယ္။

သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ သ႑ာန္မတူတဲ့ ကာကြယ္ေဆးႏွစ္မ်ဳိး ဘာေၾကာင့္ပူးတြဲတုိက္ဖ်က္ၾကသလဲဆို တာကုိေတာ့ အေျဖရွာမရေသးဘူးလို႔ အစိုးရဌာနမွ သိပၸံပညာရွင္တဦးျဖစ္ၿပီး HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ AIDS ေရာဂါေ၀ဒနာခံစားေနရသူေတြကို အကူအညီ ေပးျခင္းအျပင္ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ AIDSVAX အဖြဲ႔ကုိဦးေဆာင္ေနသူ ေဒါက္တာ ဒိုနယ္ရ္ဖရန္႔စစ္ ကေျပာပါတယ္။ AIDSVAX ဟာ ခႏၶာ ကိုယ္အတြင္းမွာရွိေနတဲ့ HIV ေရာဂါပိုးကို ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ကာကြယ္တုိက္ခိုက္ဖို႔ရာအတြက္ကို ရည္ ရြယ္ထားျခင္းျဖစ္တယ္။ ဆာႏိုဖီေရာဂါကာကြယ္ေဆးဟာ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ဆဲလ္ေတြကို ဆြ ေပးၿပီး ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကို ဦးတည္တိုက္ခိုက္တာျဖစ္တယ္။ ဖရန္႔စစ္ရဲ႕အဆိုအရေတာ့ ဆန္႔က်င္ဘက္အရာ ေတြကို ေပါင္းစပ္လိုက္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ တရပ္လို႔ပဲဆိုရေတာ့မွာေပါ့။ ဘာေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕ေတြၾကေတာ့ ေရာဂါကူးစက္ခံရၿပီး တခ်ဳိ႕လူေတြၾကေတာ့ မျဖစ္သလဲဆိုတာ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာသူေတြ နားလည္သ ေဘာေပါက္ သိရွိလာဖို႔ရာအတြက္ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ နမူနာေသြးစစ္ခ်က္ကိုရယူဖို႔လိုအပ္တယ္။ ကာကြယ္ေဆးပမာဏဟာ လက္ရွိအေနအထားအရေတာ့ အကန္႔အသတ္နဲ႔သာရွိၿပီး နယ္ပယ္က်ဥ္း က်ဥ္းေလးကိုသာ သုေသသနလုပ္ခဲ့ရေပမယ့္လို႔အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ လို႔ ဖရန္႔စစ္ကေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ဆာႏိုဖီ က၀န္ထမ္းေတြကလည္း ဒီသေဘာထားအတိုင္းပါပဲ။ ဒီ ကုမၸဏီရဲ႕ ေဒါက္တာ ဆန္ေဂ်းဂူရန္နာသန္ ရဲ႕ သေဘာကေတာ့ စဥ္ဆက္မျပတ္ေလ့လာဖို႔ရာအတြက္ ႏွစ္ကာလတို စီမံကိန္းခ်လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္သလို ကာကြယ္ေဆးကို ဒီ့ထက္ေကာင္းမြန္ဖို႔ရာအတြက္ တျခားေသာ ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္အသစ္ေတြကလည္း boost နည္းလမ္းကုိ အေျချပဳစဥ္းစားၿပီးလုပ္ေဆာင္ လာႏိုင္သည့္အတြက္ မူပိုင္ခြင့္လို္အပ္ေၾကာင္းကိုပါထည့္သြင္းေျပာဆုိသြားတယ္။ AIDS နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သုေသသနကိုဒီ့ထက္ပိုမို က်ယ္ျပန္႔စြာလုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဥပေဒဆိုင္ရာလုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ဟာ အခရာက်လာၿပီ။

နယူးေယာက္ အေျခစုိက္ Community HIV/AIDS Mobilization Project မွ ဥပေဒေၾကာင္းဆိုင္ရာ အၾကံေပးေရးအဖြဲ႔မွေျပာေရးဆို ခြင့္ရွိသူ ဂ်ဴလီယာေဒးဗစ္ ကေတာ့ ခုေနအခါ ဒီကာကြယ္ေဆးသံုးစြဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အျငင္းခံုျပဳေနၾကမယ့္အစား ေတြ႔ရွိခ်က္အေပၚ အေျချပဳၿပီး တစိုက္မတ္မတ္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ကို အေလးထားေျပာဆိုသြားတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဒီသုေသသနျပဳခ်က္ ဘာလို႔ေအာင္ျမင္ၿပီး ဆံုးသြားရ သလဲဆိုေတာ့ AIDS ေရာဂႏၲရကပ္ဆိုက္တဲ့ ဗဟိုခ်က္မဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အေမ ရိကန္ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ သုေသသနကုိ လာေရာက္လုပ္ကိုင္တာျဖစ္သလို ကာကြယ္ေဆးတိုက္ ေကၽြးဖို႔ရာအတြက္ မ်ဳိ႐ိုးဗီဇဆိုင္ရာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္္အလက္ရရွိႏိုင္သလို ထိုင္းအစိုးရအ ေနနဲ႔ သုေသသနလုပ္ဖို႔ရာအတြက္ အၾကံဥာဏ္အျပင္ အေကာင္းဆံုးေထာက္ပ့ံမႈေတြ ေပးတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္လည္းျဖစ္တယ္။ AIDS နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပြဲဦးထြက္သုေသသနျပဳလုပ္ထဲက ထိုင္းအစိုးရဟာ ေအာင္ျမင္မႈ ေတြရခဲ့တယ္။ ဒီေလ့လာမႈတခုလံုးအတြက္ ၁၆,၀၀၀ ထက္မကတဲ့ လူေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေၾကာင့္ ကူးစက္ခံရသူေပါင္း ၁၂၅ ေယာက္ ထြက္ေပၚလာသလို မထင္မွတ္ထား ေလာက္ေအာင္ကို ေအာင္ျမင္မႈအေပါင္းက ဆီးႀကိဳေနတာကေတာ့ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈရဲ႕ ရလဒ္လို႔ပဲ ဆိုရမွာေပါ့။

သိပၸံပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဒီကာကြယ္ေဆးရဲ႕ သက္ေရာက္မႈအခ်ိန္ပမာဏကို သိခ်င္ေနၾကသလို အင္ အားအလံုအေလာက္ရွိၿပီးမွ တိုက္ခိုက္တုံ႔ျပန္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာျခင္း ဟုတ္မဟုတ္ သိဖို႔လိုအပ္လာတဲ့ အျပင္ ဒီကာကြယ္ေဆးဟာ လိင္တူဆက္ဆံလို႔ ကူးစက္သူေတြအေပၚမွာေရာ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ သလားနဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ကူးစက္သူေတြအေပၚမွာေရာ ဘယ္လို အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈရွိသလဲဆိုတာကို အေတာ္ေလးသိခ်င္ေနၾကတယ္။ ဒီေရာဂါကာကြယ္ေဆးဟာ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရၿပီးသား လူတေယာက္ရဲ႕ ေသြးအေပၚမွာေတာ့ ဘယ္လိုမွအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမရွိတဲ့ ဒီကာ ကြယ္ေဆးဟာ ခုခံအားနည္းပါးမႈအေပၚမွာ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ေခ်ဖ်က္ႏိုင္ရွိလားဆိုတာနဲ႔ ေရာဂါပိုးကူး စက္ခံရၿပီးသား သူေတြအေပၚမွာထပ္ၿပီးဆိုးက်ဳိးကုိ ျဖစ္သလားဆိုတာကိုေတာ့ ေနာက္ထပ္ေလ့လာမႈ ေတြ ျပဳလုပ္ရမွာျဖစ္တယ္။ သမ႐ိုးက်မဟုတ္တဲ့ အစပ်ဳိးေအာင္ျမင္မႈဟာ အလြန္တရာကိုအေရးပါလွ သလို သိပၸံပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဒီေရာဂါအေပၚ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာထိ ကာကြယ္ႏိုင္မလဲ ဆိုတာကေတာ့ မွန္းဆတြက္ခ်က္ေနတုန္းပဲ ဆိုတာရယ္ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္ဆြဲလို႔ မရေသးတဲ့ အ တြက္ ဆႏၵေစာၿပီးမထုတ္ေဖာ္ဖို႔အင္မတန္ အေရးႀကီးေၾကာင္း ဖူဆီ က ေကာက္ခ်က္ခ် သံုးသပ္သြား တယ္။

မန္ဇူး(ဘာသာျပန္သည္)
မူရင္းစာမ်က္ႏွာ http://news.yahoo.com/s/ap/20090924/ap_on_he_me/med_aids_vaccine
...