လူကုန္ကူးမႈ အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း (အပိုင္း -၁)

(စကားခ်ီး)
ဒီေန႔ညေနတုန္းက မေတြ႔ရတာ ၾကာၿပီျဖစ္တဲ့ မိတ္ေဆြေဟာင္း တေယာက္က ဖုန္းဆက္လာပါတယ္။ သူ ကၽြန္မ တို႔ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ေနလုိ႔ လာလည္လုိ႔ ရမလားဆိုတဲ့ အေၾကာင္းပါ။ ဘာ ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလို ဖုန္းဆက္ၿပီးမွ အခ်ိန္ခ်ိန္းၿပီးမွ လာလည္တဲ့ ဓေလ့ကို ကၽြန္မသိပ္ႏွစ္သက္တာပဲ။ ဆိုင္းမဆင့္၊ ဗံုမဆင့္ ေကာက္ခါငင္ခါဆို တေယာက္ေယာက္က အလုပ္မ်ားေနရင္ ႏွစ္ေယာက္စလံုးအတြက္ မေကာင္းတာ အမွန္ပါပဲ။ တခါတရံ ေတာ့လဲ စိတ္ေလာႀကီးၿပီး ကၽြန္မလည္း ေကာက္ခါငင္ခါ သြားမိတတ္တာေတြ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အဆင္မေျပႏိုင္တာေၾကာင့္ အလည္သြားတာေတြတင္မက ဖုန္းေျပာ ရင္ေတာင္ တဘက္က အားရဲ႕လားလုိ႔ အရင္ေမးၿပီးမွ စကားဆက္ေျပာတတ္တဲ့ အက်င့္ျဖစ္လာခဲ့ ပါေတာ့တယ္။

ဒါနဲ႔ ကၽြန္မလဲ လြန္ခဲ့တဲ့ အပတ္က သားေလ ႐ုတ္တရက္တက္ၿပီး သတိလစ္သြားလုိ႔ ေဆး႐ံုမွာ ေလး၊ ငါး ရက္ ေရာက္ေနတဲ့အေၾကာင္း၊ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့လဲ အလုပ္လုပ္စရာေတြ ေရးထားတဲ့ ဒိုင္ယာရီမွတ္ တမ္းကိုေတာင္ ျပန္လွန္မၾကည့္ရဲေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ လာမယ့္ အပတ္မွာ မီးဖိုေခ်ာင္နဲ႔ ေရခ်ဳိးခန္း အ သစ္ျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္ဖို႔ ခ်ိန္းၿပီးသားျဖစ္ေနလုိ႔ ပစၥည္းပစၥယေတြ သိမ္းဆည္းျပင္ဆင္ေနရတဲ့ အ ေၾကာင္းေတြ ေျပာျပျဖစ္ပါတယ္။ သူက လာကူေပးလုိ႔ ျဖစ္မလားဆိုလာတာေၾကာင့္ သူမ်ားအကူအညီ လက္ခံဖို႔ ခဲယဥ္းတဲ့ ကၽြန္မလဲ ေျခကုန္လက္ပန္း က်ေနခ်ိန္မို႔လားမသိ။ ၀မ္းသာအားရနဲ႔ လက္ခံမိပါ ေတာ့တယ္။ ႏွစ္ေယာက္အတူလုပ္လိုက္ေတာ့လဲ အခ်ိန္ခဏေလးနဲ႔ ၿပီးသြားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ညေနစာကို နီးရာ ဆိုင္တဆိုင္ကေနမွာၿပီး စားျဖစ္ၾကရင္း စကားစျမည္ ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။

သူနဲ႔ ကၽြန္မဆိုတာကလဲ Anti- money laundering သင္တန္းတခုမွာ ဆံုခဲ့ၾကသူေတြ ျဖစ္ေလေတာ့ စိတ္၀င္စားမႈ နယ္ပယ္ေတြခ်င္းက ဆက္စပ္ေနတတ္ပါတယ္။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဥေပေဒ ေရးရာေတြဆိုတာက တခုနဲ႔တခု အနည္းနဲ႔အမ်ား ဆက္စပ္ေနတာေတြခ်ည္းပါပဲ။ သူက ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ ရာဇ၀တ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးနယ္ ပယ္ထဲေရာက္၊ ကၽြန္မက စစ္ဗ်ဴဟာေလ့လာေရး၊ အၾကမ္းဖက္မႈ တိုက္ဖ်က္ ေရးဆိုင္ရာ ေလ့လာသူျဖစ္လာေပမယ့္ ဒီႏွစ္ခုဟာ အေတာ္ပဲဆက္စပ္ေနတာေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔ စကား ၀ိုင္းကလဲ ဒါေတြအေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ေနျပန္ပါေတာ့တယ္။ သူက အင္တာပိုက ျပဳလုပ္ေနတဲ့ အာရွရာဇ၀တ္ ဂိုဏ္းေတြကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ပေရာဂ်က္ ေအအိုစီအေၾကာင္းေတြ၊ ပင္လယ္ဓားျပေတြကို ပစ္မွတ္ထား တဲ့ ပေရာဂ်က္ဘာတာ အေၾကာင္းေတြကို ေျပာျပပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကတဆင့္ အာရွမွာ နာမည္ ႀကီးေနတဲ့ လူကုန္ကူးမႈအေၾကာင္းဆီ ေရာက္သြားၾကပါတယ္။ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ကေနဒါ၊ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေတြဆီကို အာရွတိုက္ကေန လူကုန္ကူးမႈေတြ၊ အာရွတိုက္ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း လိင္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ လူ ကုန္ကူးမႈေတြ၊ ကေလးသူငယ္ကုန္ကူးမႈေတြကို ေျပာဆိုျဖစ္ၾကပါတယ္။ အာရွတိုက္ နာမည္ႀကီး လူကုန္ ကူးမႈ လမ္းေၾကာင္းေတြျဖစ္တဲ့ ယူဘက္ကစ္စတန္လမ္းေၾကာင္း၊ မေလးရွားလမ္းေၾကာင္း၊ ထိုင္းလမ္း ေၾကာင္း၊ ေဘာ္လကန္လမ္းေၾကာင္းစတာေတြအေၾကာင္း ေျပာေနၾကရင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းေတြ ဆက္ ေျပာျဖစ္ပါတယ္။

သူက လက္ရွိျမန္မာ့အေရးအေျခအေနေတြရယ္၊ ျမန္မာျပည္နဲ႔ လူကုန္ကူးမႈ ျပႆနာေတြရယ္ကို ေဆြး ေႏြးေမးျမန္းပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း သိထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ေျပာျပရင္း စစ္အာဏာ ရွင္ လက္ေအာက္က ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးအေျခအေနေတြနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈ၊ လိင္ ေက်း ကၽြန္သြတ္သြင္းခံရမႈေတြကိုပါ ထည့္သြင္းေျပာဆိုျဖစ္ပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးေရးနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး ေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ဥေပေဒ ဘက္ေတာ္သားေတြ၊ တရားစီရင္ေရးစနစ္ စတဲ့အ ေၾကာင္းကိုပါ ေျပာျပရင္း ျမန္မာျပည္ႀကီး မလြတ္ေျမာက္ေသးသမွ် ျမန္မာျပည္သူေတြ ပိုမိုဆိုး၀ါးတဲ့ ဘ၀ေတြခံေန ရမွာပဲလုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ သူက ကၽြန္မေျပာတဲ့ မွတ္ခ်က္ကို လက္ခံတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးေတြမွာ ဥပေဒဘက္ေတာ္ သားေတြဟာ မဆိုင္တဲ့အလုပ္ေတြ ပိုလုပ္ေနၾကရတယ္။ လူကုန္ကူးမႈ၊ ဘိန္းကုန္ကူးမႈေတြကို တိုက္ဖ်က္ ေရးမွာ သံုးရမယ့္ အင္အားေတြကို ႏိုင္ငံေရးေလာက အတြက္ ျဖဳန္းေနသလို ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာလဲ အခုလို အေျခအေနမဆိုးရင္ေတာင္ ရွိေတာ့ရွိေနမွာပဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီမိုကေရစီမရခင္ကတည္းက လုပ္ႏိုင္တာေတြကိုလဲ ႀကိဳလုပ္ထားဖို႔ လိုတယ္လုိ႔ ဆိုပါ တယ္။ သူ႕စကားက စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာေၾကာင့္ အေသးစိတ္ ဆက္ေဆြးေႏြးျဖစ္သြားပါတယ္။

သူက လူကုန္ကူးမႈက်ဴးလြန္သူေတြမွာ သားေကာင္ကို စည္း႐ံုးသူ၊ လမ္းေၾကာင္းဆက္သြယ္သူ၊ လမ္း ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးသူနဲ႔ သားေကာင္ကို လက္ခံသူစတာေတြ ပါ၀င္ေၾကာင္း ေျပာ ျပပါတယ္။ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္သူ အမ်ားအျပားပါ၀င္မႈ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ ရယူႏိုင္မႈအားနည္း ခ်က္၊ သတင္းရတဲ့ အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးမႈ စတာေတြဟာ ဥပေဒဘက္ေတာ္သားေတြအတြက္ အခက္အခဲ ၾကန္႔ၾကာမႈေတြ အမ်ားအျပား ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း ရွင္းျပပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က သားေကာင္ အမ်ိဳးအစားပါ။ တခ်ဳိ႕က ဒါနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတ မရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကက်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အခက္အခဲေတြေၾကာင့္ ဘယ္လိုပဲၾကံဳၾကံဳ ဆိုၿပီး စြန္႔စားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လို ပဲျဖစ္ျဖစ္ လူကုန္ကူးမႈရဲ႕ သားေကာင္ဘ၀ က်ေရာက္ရတဲ့အခါမွာ အသက္ ေသေၾကပ်က္စီးမႈ၊ ဘ၀ပ်က္ မႈ၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ျပစ္ဒဏ္က် အေရးယူခံရမႈေတြ စတဲ့ဆိုးက်ိဳးေတြ ၾကံဳေတြ႔ ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုဆိုးက်ိဳးေတြနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြ၊ လူကုန္ကူးမႈက်ဴးလြန္တတ္တဲ့ ရာဇ၀တ္ သားေတြရဲ႕ စည္း႐ံုးေရး နည္းလမ္းေတြကို လူထုကို ပညာေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီမွာမွ ျမန္မာျပည္လို ႏိုင္ငံေတာ္က ပညာေပးမႈအားနည္းတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြမွာ ျပည္သူမွ ျပည္သူသို႔ ပညာေပး ျခင္း နည္းလမ္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္လုိ႔ရတဲ့အေၾကာင္း၊ စာေပ၊ စာနယ္ဇင္းေတြ၊ သီခ်င္းေတြ၊ ဇာတ္ လမ္းေတြ အမ်ားအျပား အသံုးျပဳသင့္ေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။

ပညာေပးမႈအျပင္ လူထုရဲ႕ ႏိုးႏိုးၾကားၾကား သတင္းေပးပို႔မႈ နည္းလမ္းကိုလဲ က်င့္သံုးသင့္ေၾကာင္း သူက အၾကံျပဳပါတယ္။ ေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြ၊ ကေလးေတြ၊ ေက်ာင္းသား ေတြကို စည္း႐ံုးေနတာေတြေတြ႔ရင္ တာ၀န္ရွိသူေတြကို သတင္းေပးပို႔မႈျပဳလုပ္တဲ့နည္းနဲ႔ သားေကာင္ အျဖစ္ စည္း႐ံုးလွဳံေဆာ္ခံရျခင္း ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ လုပ္လုိ႔ရတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေျပာရင္း ျပည္ တြင္း ျမန္မာမ်ားသာမက ျပည္ပ ျမန္မာမ်ားမွာပါ တာ၀န္ရွိေၾကာင္း သူက ဆိုလာခဲ့ပါတယ္။ လူကုန္ကူး မႈဆိုတာ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ ရာဇ၀တ္မႈျဖစ္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံတည္းရဲ႕ ရဲတပ္ဖြဲ႔မွာတင္ တာ၀န္ရွိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာရဲတပ္ဖြဲ႔ (အင္တာပို) မွာဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ရဲတပ္ဖြဲ႔အခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ လံု ျခံဳတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္နဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈ သတင္းအခ်က္အလက္ မွတ္တမ္းတင္မႈ စနစ္ရွိေၾကာင္း ေျပာပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြမွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူကုန္ကူးမႈသားေကာင္ဘ၀ က်ေရာက္ခဲ့ဖူးသူေတြ၊ မိမိတို႔ရဲ႕ ပတ္စ္ပို႔၊ ခရီးသြားလက္မွတ္ေတြကို ခိုးယူျခင္း၊ လိမ္ညာယူေဆာင္ ျခင္း ခံထားရသူေတြအေနနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံက ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြကို သတင္းေပးပို႔ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း သူက ေျပာပါတယ္။ ဒါတင္မကပဲ မိမိတို႔ လူ႕အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ တစံုတေယာက္က လူကုန္ကူးမႈ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ သိခဲ့ရင္ သတင္းေပး ပို႔သူရဲ႕ အမည္ကို ေဖာ္ျပစရာ မလိုအပ္ပဲ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သူရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ကိုသာ သက္ဆိုင္ရာကို သတင္းေပးပို႔လုိ႔ ရတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြ ရွင္းလင္းေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

သူေျပာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို တခ်ဳိ႕ကိုလဲ သင္တန္းေတြမွာ သင္ယူဖူး၊ ၾကားဖူးၿပီးသားျဖစ္ေပမယ့္ ဂ႐ုတစိုက္ သတိမထားမိခဲ့ပါဘူး။ တခါတရံမွာ လူေတြက ေရွ႕ခရီးမွာ ေတာင္ႀကီးတခု ကာဆီးေနရင္ ဒီ ေတာင္ကို ဘယ္လိုၿဖိဳရမလဲ ဆိုတာပဲ စဥ္းစားေနမိတတ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေတာင္ကို ၿဖိဳရင္း ေတာင္မၿပိဳခင္မွာ လုပ္ႏိုင္မယ့္ အလုပ္ေတြလဲ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ တခါက ကၽြန္မေရးခဲ့ဖူးပါ တယ္။ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို စိတ္ပါ၀င္စားသူေတြက သူစိတ္၀င္စားတာကို တကယ္သာ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ဖေယာင္းတိုင္အလင္းကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအလင္း ေတြ ေပါင္းစပ္သြားတာနဲ႔အမွ် အလင္းေရာင္ကလဲ က်ယ္ျပန္႔လာမွာပါ။ ဒီလိုပါပဲ။ ဖေယာင္းတိုင္နဲ႔ပဲ ေရ ရွည္သြားလုိ႔ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ စနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအေရးကို စိတ္ ၀င္စားသူေတြကလဲ လုပ္စရာေတြကို စဥ္ဆက္မျပတ္ဆက္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွလဲ အနာဂတ္ ျမန္မာ ျပည္အတြက္ လွ်ပ္စစ္မီးအလင္းေရာင္လို ေရရွည္တည္တံ့မယ့္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုး တက္ ေရးေတြကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးတာကေတာ့ သူလင္းတယ္၊ ငါလင္း တယ္နဲ႔ အလင္းထြန္းညႇိဖို႔ မႀကိဳးစားပဲ ျငင္းခံုေနတဲ့ အလုပ္ကို ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ အျမစ္တြယ္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ ပေပ်ာက္ ေရးမွာလဲ တဘက္တလမ္းကေန ျမန္မာဆိုတဲ့ တာ၀န္အသိနဲ႔ လုပ္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါဆိုတာက အခ်ိန္ၾကာၾကာ မကုဘဲထားရင္ ပိုၿပီးဆိုးလာတတ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ မရေသးေပမယ့္ မရေသးခင္က တည္းက ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္သစ္မွာ ေပၚေပါက္လာမယ့္ အခက္အခဲေတြကို ႀကိဳတင္သိျမင္ ေတြးထား ၿပီး၊ အခုအခ်ိန္ကတည္းက ရွင္းလုိ႔ ရႏိုင္တဲ့ အခက္အခဲေတြကို ႀကိဳရွင္းထားႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ အလံုးစံုကင္းစင္ပေပ်ာက္မွာ မဟုတ္ေပမယ့္ (ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႀကီးေတြလဲ ဒါကိုေတာ့ မတတ္ႏိုင္ၾကေသး ပါ) တဘက္တလမ္းကေနေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အက်ဳိးရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အာဏာရွင္စနစ္ကေန ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ကူးေျပာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံအမ်ားစုရဲ႕ အသြင္ကူးကာလေတြမွာ စစ္ပြဲေတြ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ျပႆနာရပ္ေတြ၊ အသစ္တက္လာတဲ့ အစိုးရေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ခ်ဳိ႕ယြင္းအားနည္းခ်က္ေတြ၊ ဂိုဏ္းဂနအစြဲေတြနဲ႔ အကြဲအျပဲေတြ၊ အတိတ္ပ႗ိပကၡေဟာင္း ေတြကို အသက္ျပန္သြင္းမႈေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနတတ္ပါတယ္။ အဆိုးဆံုးျပႆနာေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံျဖတ္ ေက်ာ္ ရာဇ၀တ္မႈေတြပါပဲ။ အာဏာရွင္ေဟာင္းရဲ႕ လက္ကိုင္ဒုတ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ဥပေဒဘက္ေတာ္သား ေတြကိုလဲ အသစ္တက္လာတဲ့ အစိုးရသစ္က အျပည့္အ၀ မယံုၾကည္ပါဘူး။ လူထုကလဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္မႈ နည္းေနတတ္တယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာပဲ အာဏာရွင္ေဟာင္းလက္ထက္မွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ေတြႀကီးစိုးၿပီး ရာဇ၀တ္ဂိုဏ္းသားေတြအတြက္ ထြက္ေပါက္ႀကီးေတြ မ်ားျပားခဲ့ေတာ့ အသစ္တက္လာ တဲ့ အစိုးရရဲ႕ governance မွာ ထိခိုက္မႈေတြ အမ်ားအျပား ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ အသြင္ကူးေျပာင္း ကာလေတြမွာ အစိုးရသစ္ေတြရဲ႕ ျပည္ထဲေရး တာ၀န္ရွိသူေတြ လုပ္ၾကံခံရတာ၊ အသက္အႏၱရာယ္ၿခိမ္း ေခ်ာက္ ခံရတာေတြဟာ ႏိုင္ငံမ်ားစြာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ပမာဆိုရရင္ စည္းကမ္းႀကီးၿပီး စာအသင္ ေကာင္းတဲ့ ဆရာမတေယာက္ ေရာက္လာတာကို ေက်ာင္းသားေကာင္းေတြက သေဘာက်ေပမယ့္ ေက်ာင္းသားဆိုးေတြက နည္းမ်ိဳးစံုသံုးၿပီး ပညာျပၾကသလိုပါပဲ။

ဒီလိုအေျခအေနေတြကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ေတြ အမ်ားႀကီးလိုအပ္ပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းဖို႔ လုပ္တာဟာ စစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔ ေနရာကေန ဖယ္ရွားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီ ရၿပီးတဲ့အခါမွာလဲ တပ္တြင္း ဒီမိုကေရစီ ရွင္သန္ထြန္းကားေရးနဲ႔ အရပ္ဘက္၊ စစ္ဘက္ဆက္ဆံ ေရးေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ။ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကို ရပ္ရြာတရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးတာ၀န္ကေန ဖယ္ရွားပစ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး မရွိလုိ႔ မရပါဘူး။ ဒီလိုပါပဲ။ အရပ္ဘက္၊ စစ္ဘက္ေထာက္လွမ္းေရးကိုလဲ ဖယ္ရွားပစ္လုိ႔ ရပါ ဘူး။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ရပ္တည္မႈအတြက္ intelligence services လိုအပ္ပါတယ္။ Human intelligence (HUMINT) မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးဆိုတာ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ အေျခအေနဆိုးႀကီး ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ မတိုင္ခင္မွာက်ေတာ့ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ အာဏာရွင္ လက္ကိုင္ဒုတ္ဘ၀မွာ ေပးတာယူ၊ ေကၽြးတာစားနဲ႔ တေသြးတသံတမိန္႔ကိုသာ နာခံၾကရတာေၾကာင့္ လူထုဘက္က မရပ္တည္မခ်င္း လူထုနဲ႔ ပ႗ိပကၡျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ လူအမ်ားက မုန္းတီး ၾကပါတယ္။ ဒီပ႗ိပကၡ စိတ္အနာေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းကာလ ျပည္သူ႔အစိုးရသစ္နဲ႔ ဒီအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အၾကားမွာ၊ လူထုနဲ႔ ဒီအဖြဲ႔ေတြအၾကားမွာ ရံဖန္ရံခါ ေပၚလာတတ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခါ ရာဇ ၀တ္မႈႏွိမ္နင္းေရး ကိစၥမ်ိဳးေတြ၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးေပၚကာလေတြမွာ အခက္အခဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုအေျခ အေနမ်ိဳးေတြမွာ ၾကားကေန ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေျဖရွင္းေပးႏိုင္မယ့္ သူေတြ လိုအပ္လွ ပါတယ္။ တျခား လိုအပ္တဲ့ က႑ေတြအမ်ားႀကီးပါပဲ။

အခုဒီေဆာင္းပါးမွာကေတာ့ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ဆယ္ႏြယ္မႈေတြကိုပဲ အေျခခံသေဘာတရားေတြ၊ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တတ္သူေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္တတ္ပံု နည္းလမ္းေတြ၊ မိခင္ႏိုင္ငံက တရားဥပေဒစိုးမိုး ေရးမွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြ ႀကီးစိုးေနတဲ့အခါ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္စဥ္တေလွ်ာက္မွာ ပါ၀င္တဲ့ တျခား ႏိုင္ငံ ဥပေဒဘက္ေတာ္သားေတြကို ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈေတြ၊ ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းလဲမႈကာလမွာ လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးႏွိမ္နင္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ နည္းလမ္းစတာေတြကို အေသးစိတ္ ေရးသားေဖာ္ျပမွာျဖစ္ပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ခင္မမမ်ိဳး (၂၂၊ ၈၊ ၂၀၀၉)
http://khinmamamyo.blogspot.com မွ ကူးယူေဖၚျပပါသည္။